Thứ Bảy, 5 tháng 12, 2009

Tưởng nhớ NH. TAY NGÀN




NH. TAY NGÀN
và bài thơ
NỖI LIÊN ĐEN TỐI VÔ CÙNG


Nh.Tay Ngàn không phải là một tác giả quen thuộc đối với người yêu thơ vì thơ ông ít xuất hiện trên báo chí. Ông qua đời đã lâu , để lại cho đời một bài thơ tuyệt vời: NỖI LIÊN ĐEN TỐI VÔ CÙNG. Bài thơ được đăng trên báo Quê Mẹ ở Pháp vào thời gian sau 1975. Đây là một bài thơ tự do dài 255 câu, trong đó tên của người thiếu nữ, Liên, đã được ông nhắc đến trên 50 lần. Có lẽ đây là một trong những bài thơ tự do dài nhất trong thi ca Việt Nam.

Tôi có mười hai điệu Liên sầu
Mấy ngày thơ em hẹn tôi như ánh trăng
Đùa quanh tà áo em
Tôi có mười hai năm đi qua trên hơi thở
Run đau khi tiếng vạc buồn hư không
Ngày thơ Liên chờ tôi buổi nắng
Trí nhớ giống mỗi con cánh cam thương yêu
Biết kêu và biết tình ru lòng tơ mộng
Biết những bài trầm ca giấu trong quyển sách vô vi
Có là chữ Như trong đầu bồ tát
của nền không bị lãng quên
Tôi có mười hai mùa thu bị điên trong trí nhớ
Bằng kẻ đời giấu hết đồ ăn
Trong những thành phố Âu Châu đèn đổ
Nước mưa chiều cùng trận bão nội tâm
Khi Liên qua đời tôi là hình thân ảo ảnh
Khóc rất đau rồi khóc cho riêng tôi

Có nhiều điều lạ lùng nơi người thi sĩ này: cách chọn bút hiệu, cách đặt tựa đề bài thơ, số câu trong bài thơ. Ngay cả cuộc sống và cái chết của Nh. Tay Ngàn cũng lạ lùng. Ông sang Pháp du học vào thập niên sáu mươi, và một ngày kia người ta tìm thấy ông nằm chết đã hai ba ngày trong một căn gác trọ ở Paris.

Đoàn Thị Thư


Nỗi Liên Đen Tối Vô Cùng

Rồi mùa thu rủ tôi đi xa
Tôi đi xa mãi tôi rồi
Nhằm đêm hoa rụng như ánh trăng
Tan mù mù trên miệt hải ngạn
Và lớp sương mốc đổ liên hồi
Tận viễn khơi những con thuyền sôi nỗi
Lướt qua màn đe dọa khi ly hương
Giữa tôi và Liên hôm nay
Ánh trăng không thành như cơn huyễn mộng
Của tôi và Liên hôm nay
Khi mười hai năm xuống dần nói nhỏ
Một mùa thu trước Liên xa
Không còn gì nhớ lại nữa đâu
Những hàng sao im nguyên ngày ấy
Của con đường Trà Vinh sớm hôm
Không còn gì ru nhớ làm chi
Những đốm hoa tím tan nhoè
trước cổng nhà Liên đó
Mười hai năm thành điệu gió ngày mùa
Trên hình bóng Liên xa và xa
Như hiện thân tôi trôi và trôi
Mãi mãi với muôn ngàn ánh sao giá lạnh

Tôi có mười hai điệu Liên sầu
Mấy ngày thơ em hẹn tôi như ánh trăng
Đùa quanh tà áo em
Tôi có mười hai năm đi qua trên hơi thở
Run đau khi tiếng vạc buồn hư không
Ngày thơ Liên chờ tôi buổi nắng
Trí nhớ giống mỗi con cánh cam thương yêu
Biết kêu và biết tình ru lòng tơ mộng
Biết những bài trầm ca giấu trong quyển sách vô vi
Có là chữ Như trong đầu bồ tát
của nền không bị lãng quên
Tôi có mười hai mùa thu bị điên trong trí nhớ
Bằng kẻ đời giấu hết đồ ăn
Trong những thành phố Âu Châu đèn đổ
Nước mưa chiều cùng trận bão nội tâm
Khi Liên qua đời tôi là hình thân ảo ảnh
Khóc rất đau rồi khóc cho riêng tôi
Trong số cái chết chập chờn các dãy phố đói
Mười hai năm tôi đốt bằng que diêm
Để ném hai diêm đầu về tử hận
Khi Liên rụng sợi tóc quê hương
Trong những năm chiến tranh dân tộc
Còn lại mười ngón tay buồn
Tôi giấu lửa như tên lùn giấu mưu mẹo
Cho Liên cho Liên cho Liên tôi
Dù đầu thu con chim Việt bay mất
Sau buổi chiều Liên chết bơ vơ
Sau con đường Trà Vinh ngày ấy đổ tối
Những mộng tưởng về phượng hoàng đất dương gian
Trở thành cỏ hoang trên lâu đài nến cháy
Buồn ơi khi khóc đủ trăng trong
Có riêng mình hỏi mình trên bi kịch
Của lá hoa và của tim máu loài người
Vào đợt phù du chảy u mê
Tới mấy tầng xoè móng
Có những hoạn cơn tôi không thấy trong đời
Từ khi Liên nhỏ mỗi đêm lệ xót
Khi mình chờ đợi những mặt trời xa
Mà mùa thu chính giữa đảo hoang thái cổ
Rú hoài hoài các giọng bọn khờ vay
Chính giữa chợ đời đeo bóng u ám
Những điềm linh của không hôm qua
Chỉ hiểu công đời là ăn gian sự sống
Trên của thừa tự thêm nhân gian
Những vết chim khi trời vừa sáng
Bảo nhỏ tôi và con mắt Liên xưa
Trông nhạt mù tít tắp thời gian
Để thở rồi thở như trăng đơn
Để nhớ rồi thở mau
Như dòng đời chiều tối
Một con cánh cam vàng mỗi đêm rưng
Những gì không còn dù tiếng Tâm trong uyên thức
Cho mãi mãi về sau

Rồi mùa thu đốt lá để quên tôi
Than ôi mùa thu nào tôi không là kẻ vô tội
Giữa đám đông hôm hôm
Những kỷ niệm Liên sầu đã rơi cùng lệ khúc
Trong mười hai điệu sầu thu xa
Và mùa thu đem tôi xa bến đậu
Của những thiên tài cõi đông
Giữa tôi và Liên bây giờ reo thê thảm
Ngày thơ bom lửa đã nhiều
Lớn lên để hớp toàn bệnh cuồng trí
Trong buổi muốn yêu quê hương
Như thương hoài giọng đàn sai nhịp
Đu đưa cuối bãi Cà Mau
Giữa tôi và bàn tay Liên xa xôi
Chỉ còn lại màu đèn xám trơ nơi gác trọ
Và ngày thu báo mười hai thu
Đi qua bãi dâu của Tố Như ngày rộng gió
Sau cỏ Khâu nhớ chết từng sao
Không đọng lại gì trên đất Trạng Trình nữa

Tôi có những bầu trời để giết hồn ma trơi
Nơi xa đoàn thuyền giương buổi tối
Khi chim Việt đầy mày khói đen
Tiếng hận sầu tiễn thu trên đồng thời gian đứng
Tiếng sóng cuồng đổ ập phương Tây
Tôi giấu một con rồng trên bãi không gian mun
Chờ những đoàn trẻ thơ bay qua ốc đảo
Ngày thơ Liên ước gió trời say
Lúc Liên ngủ hai tay che lấy ngực
Gió ấy cứ mùa loà đêm đêm
Than hoài những tình duyên dang dở
Ngày thơ Liên sợ bóng dừa
Đùa gió Tháp Mười sang Cửu Long đầy máu
Nhưng lửa ở tại quê nhà
Đến hôm nay gió đùa thành trò lửa mệnh
Có khi mình khóc một lần thôi
Để cả triệu lần sau kẻ thù của mình chỉ là lời vô bổ
Trong khuôn diện trả vay
Bằng muôn điều bùng đau như mộng yểu
Liên và con cánh cam đầu chớp linh hồn
Buổi mai con bọ rầy say sương nắng
Liên và bầu trời tôi ngất đi
Khi tất cả ngón tay đeo mù giây kẽm
Ngày thơ hoa tím không đòi mộng vàng
Như cơn điên Bao Tự kêu trong tiếng lụa
Liên và ngây thơ bị mưa
Đau ôi khi mặt trời đen lấm
Những hư vô vào buổi lên đèn
Có lần tôi giữ một sầu khúc không tên
Tôi nhớ cố hương khi tiếng gà réo rít
Liên và cánh dơi Trà Vinh
Xuống mịt mùng đời tôi khi con thuyền chìm trong bão
Giữ mấy phút hư vô reo lên
Lâu đài đầy qụa khoang bên vàm liêu tịch

Tôi có làm gì đâu giữa đất bọn thạo đời này
Tay tôi bỏ rơi từ tâm từ vũng nhỏ
Chợt tiếc đau ở những chiều không thần tượng
Tôi có làm gì đâu cho bản thân tôi
Chỉ còn trái tim tôi tâm sự
Ngày thu đang rụng lá nhiều hơn
Bản sầu ca không còn nàng ca sĩ cũ
Lá và nắng rơi mau
Lá và hoa mùa này đều thẫn thờ đau đớn
Tôi có lạy một chữ danh nào đâu
Trên hoạn tâm con cờ khua như chẳng cần định mệnh
Ngày thu lá cứ vàng rừng
Đoàn trẻ nhỏ say hương con rắn lục
Mai kia sợ rỗng bóng dư đồ


Rồi mùa thu áo cưới Liên đâu
Có phải chim Việt bay hoài trên màu hư không tắt
Mỗi chiều đông cuối chân mây
Gợi quê hương mình bằng đêm móng nhọn
Đổi màu trên những hình hài
Một mai lội ngang cánh hồn hoả ngục
Và muà thu may trí nhớ cho Liên
Luạ nhung hay tơ vàng Kim Tự Tháp
Với cái chết đếm rừng đêm
Heo may lùa ngang mặt cỏ
Tôi theo đó thiếp mê
Thầm gọi Liên như tóc ngày thơ tối ám
Chim Việt không về bến xuân đâu
Bởi vòng quay đổ tan lúc hư không chuyển động
Cùng mỗi vì sao giăng màn
Qua hết thảy thủy chung chẳng còn nghe thấy
Rồi mùa thu hoa rụng trên bóng Liên
Tôi độ chừng đôi bàn tay tôi là lệ ướt
Bởi lệ là lệ của Liên
Bởi lệ hồng là lệ của tình Liên
Khóc dưới vai tôi đêm nào sông Cửu vừa dứt thở
Lệ sầu tôi giấu cho tháng năm
Trời ơi lệ mình lúc ngày thơ là lệ mẹ
Rồi lệ cứ xanh xao
Rồi Liên rồi Liên rồi Liên ôi
Lệ lòng từ đây trở thành biển máu
Trong mỗi ngày mai không còn gì
Trên nỗi nhớ quê hương câm
Trong thành phố tôi đòi chỉ ca ngợi tiền bạc
Có những đời tình bị xóa vào đêm đen
Dưới con cờ và một nghìn bào thai lịch sử
Lệ rời tôi để nhớ Liên
Khi mùa thu may đầy cho Liên áo ly hương một thuở
Nhớ Liên bằng muôn hình ác mộng đóng băng
Môi se lại tơ tằm dưới đầm lầy họp mộng
Những từ tâm phượng hoàng đắp biển dư
Hôm hôm mộng tôi cùng hoang vắng
Sẽ nghĩ rất lâu bằng tình ca
Như Đạt ma rùng mình trong Phạn Ngữ
Cùng sầu điệu cửa tu Tây Tạng hống
Sẽ nhớ mỗi lần hồn Liên xanh như lục thủy
Cửa những từ tâm bay qua đất trời vàng
Nơi tiếc thương cũng là sầu vọng
Đến mái tây rêu mờ
Có hôm tôi rùng mình nhớ xác
Đã nhuốm mấy trận cuồng dương gian
Những bầu trời tôi còn lửa cháy
Kêu ran tim lúc công chúa đội đèn
Tôi ám ảnh con cánh cam trên đầu chim Việt
Nhưng lửa rủ tôi cầm lại sầu thu
Có những oan hồn nhắn tôi cuộc gặp gỡ
Nơi Liên đã khóc đêm ngày
Trong mười hai năm Trà Vinh đầy quạ
Thôi rồi Liên ơi
Có những ngày thơ Liên ao ước
Quạ trời lợp ổ đầy không gian
Chính phút đớn đau tôi chỉ là cơn gió độc
Quên luôn một sớm trở về
Có Liên và có Liên giữa nắng
Nhưng hôm nay hoa nổ móng tay
Khi con người mình bắt đầu nơi Tam Tạng
Rằng biển dư chẳng thể mộng bao giờ
Nơi đất tâm linh để lại toàn sắt thép
Bởi động huyền vi lún lúc mùa thu rơi
Sau cánh bay rũ riệt
Tôi và Liên một ngày dài
Cánh cửa quê hương đầy vết đạn
Năm nào tối mịt ba mươi
Hoa mai trên cổ Liên thành mùi gió vọng
Xa xa đảo lạ vô hình rồi
Tôi chúc Liên như mặt trời vừa nhận ra tuổi tác
Ngày sau mùa thu bị chết với lá vàng
Bước Liên về bảo rằng tình hoài hương ở trong trí tưởng
Một xưa tôi mong đợi phượng hoàng về đời
Nẻo tình ca cỏ non làm hơi thở
Nhưng đèn vừa rủ xuống mê
Tôi thấy con trăng không cần nói ra ngày giao thừa đất mẹ
Trên mấy phương Tây hao mòn
Tôi còn gọi ra hình ảnh Liên lúc mê man
Tiếng đập cửa dầu là tử thần cuồng nộ
Đêm đêm trăng xẻ đời lệ châu
Tưởng lệ huỳnh bắt đầu lên bóng
Tôi con trăng đêm đêm mùi sa đoạ
Mà mùi quê hương con nít ré đau
Giữa khuya con cánh cam lo buổi mai cơn đói khổ
Trong tim trong não trong hồn
Trong trận huyền bí bắt đầu bằng định mệnh
Và mùa thu làm thành bọng tối loài người

Mộng ngày rũ rượi đó Liên
Ước áo vàng sẽ về đây thành cội rễ
Mấy phôi pha làm lại nước huyễn châu
Tôi có mười hai năm bỏ đi như diêm quẹt
Để hồn Liên là bóng Liên tôi
Để ngày thu tôi đợi chờ Liên viết thư bằng mực tím
Nói thương nói nhớ nói nhớ nhớ anh
Trên giải đất đầy mùi chuột chết
Và tình Liên là mối lặng im chờ
Mộng người đổ máu như tôi thôi
Đến chiều hôm con qụa Tây Phương kêu kêu mờ mịt
Trên mối sầu viễn lưu
Tôi đốt tôi ru tôi buồn tôi khóc
Tôi âm thầm tôi cháy nám riêng tôi
Ngày tôi đi Liên ôi tôi đi để chết
Với một mặt trăng tôi giấu đợi tuổi già
Như cánh tay Châu Âu nện mòn nước nhược tiểu
Bằng hư vô bằng vô nguyên với hôn mê
Những mộng đời tôi xé vừa tan
Con trăng từ đây chỉ hiện hình hoang cổ
Cho phút sầu ca bi lệ làm đau
Ngày tôi đi tới hôm nay Liên chết
Đất Trà Vinh mưa xuống mãi tận đầu
Có hay không lúc mình chỉ cầm bằng vô vọng
Mộng đời xưa cũ ấy Liên ơi


nh tay ngàn

Không có nhận xét nào: