Tạp chí VĂN, một thời tôi tới Cao Thoại Châu
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thơ
tôi đăng trên báo khá muộn so với tuổi tôi. Bài thơ đầu tiên lại là một bài
lấy cảm hứng từ nghề nghiệp, tâm trạng một thầy giáo thời chiến tranh đang
leo thang lấp ló cửa ngõ các thành thị miền Nam. Năm 1963 Tạp chí VĂN đang
bài "Chỗ ngồi của nhà giáo thời chiến" đồng thời cũng là VĂN
đã bóc tem bút danh Cao Thoại Châu của tôi.
Khi
chọn báo để gửi, tôi đã nghĩ tới tờ VĂN lúc đó vốn có tiếng là chọn bài
nghiêm ngặt, chọn địa chỉ này tôi nghĩ mình có thể khẳng định được chỗ đứng
nhanh chóng hơn nếu mình thật sự có tài và có duyên nợ với thi ca. Và những
gì diễn ra sau đó cho thấy suy nghĩ của tôi là đúng. Tất nhiên cảm giác của
tôi vào một buổi chiều trong thị xã miền biên giới là rất lâng lâng khi ghé
mua tờ VĂN thấy có bài của mình. Cảm tưởng này còn được gia cố thêm khi vài
ngày sau đó tôi nhận thư của toà soạn ký Trần Phong Giao. Trong thư, anh Giao
tỏ ra chăm sóc tôi và tin tôi có thể đi xa hơn. Và cũng qua thư, tôi hiểu tờ
báo này "trọng dụng" những cây bút trí thức và...lính!. Thư đó và
những thư sau, Trần Phong Giao hay gọi tên thực của tôi, hình như đó là kiểu
của anh.
Điều
tôi lưu ý tiếp theo với VĂN lại là cách làm việc giao tiếp phát hiện và trân
trọng với cộng tác viên của người thư ký toà soạn. Từ bài thứ hai của mình,
tôi không còn nằm trong "Những bài mới nhận được" mà là một vài
dòng nhắn riêng của anh Giao, làm cho tôi có cảm giác mình không còn xa lạ
với tờ báo nữa. Từ năm 1963 đó cho đến khi miền Nam có chủ mới, bút danh của
tôi trở thành quen thuộc của tờ VĂN và điều này có nghĩa một sự quen thuộc
của những người viết lúc bấy giờ.
Một
tờ báo làm được cây cầu cho một tác giả đi vào nghiệp viết như VĂN đã làm,
theo tôi là một tờ báo có trách nhiệm với văn chương.
Có
điều là, trong từng ấy năm tôi chỉ gặp anh Giao có 2 lần. Lần thứ nhất vào
năm 1972 khi tôi chạy theo đoàn người di tản khỏi Pleiku trong mùa hè đỏ lửa
về Sài Gòn. Trần Phong Giao nhắn tôi đến nói là có việc cần. Một người ngăm
ngăm đen và to con lúc nào cũng thấy hít dầu gió, tiếp tôi. Là người ít nói
không quen những giao tiếp văn nghệ nhưng tôi thấy Trần Phong Giao còn ít nói
hơn. Vừa làm việc anh vừa nói dường như chỉ một câu thăm hỏi gia đình ra sao
trên đường di tản. Trao cho tôi một phong bì, anh nói "Nhuận bút của cậu
đó", tôi hiểu vì thời ấy thơ không có nhuận bao giờ. Có thói quen khi
làm việc không chia sẻ nên tôi chào anh mà về sau chỉ khoảng 15 phút.
Lần
thứ hai tôi gặp anh là sau 1975, lúc tôi tìm lại những bài thơ trên VĂN để
chuẩn bị in "Bản Thảo Một Đời". Quả đúng là con người mẫn cán và
ngăn nắp, anh cho tôi coi đủ những số báo mà tôi cần, còn nhắc tôi những bài
tôi không nhớ ra. Anh nói "Hai bài Mời em uống rượu" và "Để
nhớ lúc Trâm xa" là hai bài thơ hay", đó là lần duy nhất tôi
được nghe Trần Phong Giao nói về thơ mình. Hôm ấy hai anh em nhìn nhau hơi có
phần tâm trạng khi ngồi ở một cái quán nhỏ tại Đakao, anh đãi tôi thịt dê và
lần đầu tiên tôi biết tới thịt của con vật đầy tai tiếng này.
Lúc
nhìn tủ sách nhà anh thấy những tờ VĂN xếp thẳng thớm trong tủ tôi thấy lòng
mình có một cái gì đó như là bùi ngùi nhận ra đã hết hẳn những ngày tháng cũ
trước làn sóng mới trùm phủ lên những người viết gọi là của Sài Gòn cũ. Một
tờ báo khẳng định được tôn chỉ của mình, khẳng định được báo cho ai và do
những ai viết như tờ VĂN, theo tôi là một tờ báo làm một cách tròn trịa vai
trò của nó. Tôi còn nhớ, những lần đi chấm thi ở các tỉnh miền Trung thấy
giới trẻ ở đó dường như coi VĂN là một cái đích mà họ phải đến, họ nhìn những
ai có bài đăng trên đó như là...người thành công! Những người viết thuở đó
còn đến hôm nay chắc sẽ hài lòng khi tôi nói chúng ta hầu như đều đi qua cái
"cửa" VĂN này.
Giờ
thỉnh thoảng đi qua con đường cũ thấy không còn dấu tích vật chất nào của tờ
VĂN, những lúc như vậy tôi tự nhiên nghĩ tới những dấu tích văn chương của nó
để lại hết sức lớn lao. Và làm sao mà lòng tôi không khỏi ngậm ngùi! "Thiên
niên cự thất thành quan đạo/ Nhất phiến tân thành một cố cung", và "Những
người muôn năm trước/ Hồn ở đâu bây giờ". Người xưa viết chẳng có
sai một chút nào!./.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ngày đăng: 16.02.2011
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thứ Hai, 11 tháng 3, 2013
Đọc lại các bài tạp văn cũ về Tạp chí VĂN
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét